29Umowa zamiany jest zobowiązującą, konsensualną umową wzajemną, zbliżoną do umowy sprzedaży.
30Wśród różnych instytucji prawnych również zamiana służy stosunkom wymiany dóbr. Według modelu kodeksowego "przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązania się do przeniesienia własności innej rzeczy" (art. 603 k.c.).
Widać, że przedmiotem zamiany są rzeczy. Następuje tu wzajemne przeniesienie własności zamienianych rzeczy. Przedmiotem zamiany bywają również inne prawa majątkowe dlatego, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży(art. 604 k.c.). Z drugiej strony wiadomo, że przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw". Zatem metodą tego podwójnego odesłania potwierdza ustawodawca uzasadnioną zresztą dopuszczalność zamiany wszelkich zbywalnych praw majątkowych, bez zasklepiania się wokół zamiany rzeczy.
Obowiązują powszechne zasady prawa cywilnego. Do uzgodnienia zamiaru zawarcia umowy dochodzi w trybie ofertowym lub w trybie rokowań. Z inicjatywą zawarcia umowy może wystąpić każda ze stron, składając swą ofertę lub zaproszenie do rozpoczęcia rokowań.
Zatem strony z pełnym zachowaniem zasady swobody umów uzgadniają zamiar i warunki dokonywanej zamiany. Na koniec zaś -zachowując formę aktu notarialnego -zawierają umowę. Notariusz sporządza akt na podstawie oświadczeń stron.
Istotnej uwagi wymaga określenie w treści aktu notarialnego wysokości obowiązującej dopłaty. Należy ustalać dopłaty w razie zamiany dokonywanej z udziałem osób fizycznych i osób prawnych, gdy różni się wartość zamienianych nieruchomości (lub prawa użytkowania wieczystego). W odniesieniu do jednej strony (zobowiązanego dłużnika) użyć określenia, że nabywa on wskazaną nieruchomość z obowiązkiem dopłaty, w oznaczonej wysokości, a w odniesieniu do drugiej strony (wierzyciela) określić, że zbycie następuje w zamian za nieruchomość wzajemną wraz z dopłatą w oznaczonej wysokości.
Podstawowym skutkiem zawartej umowy jest wzajemne nabycie zamienianych praw. Zamiana jest -w jej wersji podstawowej - czynnością prawną o podwójnym skutku. Trzeba tutaj przyznać, że strony umowy mogą wyłączyć rozporządzający skutek zamiany.
Skutkiem dokonanej zamiany jest wzajemne nabycie zamienianych praw.
Zatem w modelu umowy zamiany następuje wzajemne nabycie własności zamiennych nieruchomości. Gdy zaś zamiana następuje z udziałem prawa użytkowania wieczystego, skutkiem zawartej umowy jest nabycie z jednej strony prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony prawa użytkowania wieczystego. Trzeba też pamiętać o wzajemnym przeniesieniu z obu stron prawa użytkowania wieczystego.
Wymóg konstytutywnego wpisu do księgi wieczystej powstaje w razie rozporządzenia prawem użytkowania wieczystego. Generalne skutki zamiany następują dopiero w razie dokonania wpisu z mocą wsteczną od dnia złożenia wniosku o wpis. Dotyczy to zaś skuteczności rozporządzenia obu stron; także strony dokonującej zamiany swego prawa własności na prawo użytkowania wieczystego. Istota zamiany polega bowiem na wzajemnym przeniesieniu zamienianych praw, a przy tym obowiązuje generalna zasada równoczesności świadczeń przy wykonywaniu zobowiązań z umów wzajemnych. 31
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.